Theo vnexpress
Hết đua huy động vốn, cho vay rồi
phát hành thẻ, nay kinh tế khó khăn, các nhà băng còn phải nhảy thêm vào
cuộc đua mới - tranh nhau làm "người đến trước" trong những vụ đòi nợ
mà tài sản thế chấp bị đặt ở năm, bảy nơi.
7 ngân hàng chung
nhau kho cà phê thế chấp
Khi kinh tế suy thoái cũng là lúc khái
niệm "đại gia" trở nên mong manh hơn bởi hàng loạt doanh nghiệp từ chỗ
hoành tráng, mau chóng rơi vào cảnh khó khăn, thậm chí cận kề phá sản.
Tài sản được cho phép thế chấp tại nhiều ngân hàng vay vốn, nay trở nên
phức tạp đối với những chủ nợ đi đòi. Những câu chuyện 5-7 ngân hàng cùng nhau đi đòi một doanh nghiệp không còn hiếm.
 |
| Các ngân hàng cử nhân viên bảo vệ túc trực tại kho xưởng của đại gia cà phê Trường Ngân. Ảnh: Nguyệt Triều. |
Năm ngoái, câu chuyện Công ty Thủy sản
Bình An (Bianfishco) của đại gia Phạm Thị Diệu Hiền (Cần Thơ) từng là
tâm điểm của câu chuyện đòi nợ. Cùng một lúc, 4 nhà băng là Ngân hàng
Phát triển Việt Nam (VDB), Ngân hàng Sài Gòn Hà Nội (đại diện mới cho
Habubank sau khi sáp nhập), Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam
(BIDV) và Ngân hàng Á Châu (ACB) đều tuyên bố có liên quan tới 25 triệu cổ phần
Bianfishco mà bà Hiền đem tới cầm cố. Hành trình giải chấp số cổ phần
này của Bianfishco phải kéo dài trong nhiều tháng bởi cứ vài hôm lại có
thêm một ngân hàng lên tiếng "có liên quan". Trong khi mọi sự việc nợ
nần được công bố và các chủ nợ đang nóng lòng truy đòi thì bà chủ
Bianfishco vẫn đang ở Mỹ để "điều trị bệnh".
Chưa hết, đại gia trong lĩnh vực thủy
sản này còn vay nợ nhiều ngân hàng khác. Theo báo cáo về tình hình vay
nợ của Bianfishco gửi Thủ tướng, công ty của nữ đại gia thủy sản là con
nợ của 10 ngân hàng với số tiền tổng cộng 1.300 tỷ đồng.
Một "đại gia" thủy sản khác là Công ty
cổ phần Chế biến thực phẩm Phương Nam. Tháng 9/2012, khi thấy công ty
này mất khả năng thanh toán, hàng loạt các chủ nợ - phần lớn là ngân
hàng đứng ra yêu cầu công ty giải quyết trả nợ. Tuy nhiên, cũng khá
giống với trường hợp của Bianfishco, chủ tịch công ty khi đó cũng đang ở
Mỹ. Công ty Phương Nam cho biết có vay nợ tổng cộng 7 ngân hàng và rất
nhiều các doanh nghiệp khác.
Mới đây nhất là vụ 7 ngân hàng cùng vây xiết nợ
đại gia cà phê - Công ty Trường Ngân (Bình Dương). Cùng lúc, 7 nhà băng
cử các nhân viên đến xiết nợ, cử lực lượng bảo vệ tới giám sát kho hàng
được cho là còn hàng nghìn tấn cà phê. Đây là tài sản đảm bảo duy nhất
được Trường Ngân thế chấp để vay vốn tại cả 7 đơn vị và khi tranh chấp
xảy ra, ngân hàng nào cũng khẳng định mình là "người đến trước".
Theo đại diện của Ngân hàng Nhà nước
chi nhánh Bình Dương, sự việc xảy ra tại địa bàn nhưng trụ sở của Trường
Ngân đặt tại TP HCM và Bình Dương chỉ là nơi công ty đặt nhà xưởng, kho
bãi. Hiện các bên vẫn tiếp tục thỏa thuận và giải quyết sự việc.
Cuối năm 2011, các ngân hàng cũng rơi vào cảnh tranh chấp tương tự nhưng lại với một kho hàng rỗng thay
vì còn hàng nghìn tấn cà phê bên trong. Công ty chế biến thủy sản An
Khang (Cần Thơ) nợ ít nhất 5 ngân hàng trên địa bàn TP Cần Thơ, bao gồm
ABBank, Vietinbank, SeaBank, Eximbank và Ngân hàng phát triển chi nhánh
Cần Thơ - Hậu Giang. Số tiền nợ khoảng 305 tỷ đồng và An Khang không có
khả năng chi trả. Ngoài ra còn có nhiều dấu hiệu cho thấy công ty này có
hành vi gian dối, vỡ nợ, cơ quan điều tra đã khởi tố vụ án “lừa đảo
chiếm đoạt tài sản”.
Theo
một chuyên gia pháp chế trong lĩnh vực ngân hàng, những vụ tranh chấp
vừa qua cho thấy các bên thực sự chưa làm đúng quy định an toàn. Về
nguyên tắc, một tài sản có thể được sử dụng để đảm bảo cho nhiều khoản
vay ở các ngân hàng khác nhau, miễn là ngân hàng có biện pháp dự phòng
rủi ro cho tài sản đó. Nếu cho vay bằng tài sản đảm bảo, nguyên
tắc số một là tài sản đảm bảo phải có giá trị lớn hơn hoặc bằng khoản
vay. Ngân hàng phải có quy trình đánh giá, thẩm định giá trị tài sản đó
từ lúc bắt đầu cho vay và liên tục đánh giá lại định kỳ vài tháng một
lần, đặc biệt với những tài sản là hàng hóa đang trong quá trình luân
chuyển. Khi
chấp nhận tài sản đảm bảo và cho vay, cả ba bên ngân hàng, doanh nghiệp
và chủ kho phải có thỏa thuận chung về việc bảo vệ kho hàng. Hàng chỉ
được đưa ra khỏi kho khi có đồng ý của cả ba bên. Và theo quy định, chủ
kho và bên vay cũng như ngân hàng phải là 3 bên độc lập.
Trao đổi với VnExpress.net,
chuyên gia tài chính ngân hàng Nguyễn Trí Hiếu gọi "cuộc đua" đòi nợ
kiểu này của các ngân hàng là "bi hài kịch chỉ có ở Việt Nam". Theo ông,
ở Mỹ - nơi ông từng sống và làm việc một thời gian dài - cũng có những
doanh nghiệp thế chấp một kho bãi cho nhiều ngân hàng. "Tuy nhiên, mỗi
ngân hàng đều có thứ tự ưu tiên để xử lý theo đăng ký giao dịch đảm bảo
trên kho hàng đó. Các ngân hàng không cần phải trực chờ như vậy", ông
Hiếu nói.
Một chuyên gia khác thì nhìn nhận câu
chuyện này là một trong những ví dụ điển hình để thấy sự khó khăn của
nền kinh tế. Theo ông, việc doanh nghiệp vay nợ tại nhiều ngân hàng
không có gì là xấu nhưng mọi vấn đề chỉ xảy ra khi tình hình kinh tế
ngày một khó khăn, năng lực trả nợ của họ yếu đi. "Đến nước này, tốt
nhất các ngân hàng nên cùng ngồi lại với doanh nghiệp để tìm phương án
cơ cấu nợ, cơ cấu hoạt động sản xuất kinh doanh để 'cày' trở lại", vị
chuyên gia này khuyên.
Thanh Thanh Lan
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét